Spor Yaralanmaları ve Rehabilitasyon

Sık rastlanılan patolojiler:

1. Kas yırtıkları
2. Kafa travmaları
3. Tenisçi dirseği
4. Beyzbolcu parmağı
5. Eklem dislokasyonları
6. Tendinit/ tendon rüptürleri

Baştan ayağa doğru en sık görülen majör travmalar:

1. Kontüzyon
2. Rotator Cuff
3. Hamstring zedelenmesi
4. Ön çapraz bağ
5. Ayak bileği sprain

Semptomlar:

1. Evre 1 (hafif)- “Ziller çalıyor”
2. Evre 2 (orta)- Şuur kaybı olmadan sersemlik ve amnezi
3. Evre 3 (ciddi)- Şuur kaybı
4. Second Impact Syndrome- SIS Birinci travma tam iyileşmeden 2. travma

Tedavi:

1. Evre 1- 20 dakika oyun dışı
2. Evre 2- Oyun dışı
3. Evre 3- Acil: Kranial ve servikal MR, BT

Önlem:

1. Başlık
2. Ağız desteği
3. Boyun kaslarının güçlendirilmesi

Rotator Cuff: Kolun başın üzerinde çalıştığı fırlatmalı sporlarda risk altındadır.

Kasları: Infraspinatus, teres minor, supraspinatus, subskapularis

Tedavi:

1. İstirahat ve baş üzeri aktivitelerde sınırlama
2. NSAI ilaçlar
3. Fizik tedavi/güçlendirme egzersizleri
4. Cerrahi: Total rüptürde- Artroskopik veya açık
5. Rehabilitasyon
6. İleri güçlendirme: Ağrısız ve sağlam kolun %70’i gücünde

Hamstring Yaralanması: Sprinter’lar ve dizini tam ekstansiyona getirmeyen atletlerde nadir. Tedavi: RICE

Ön çapraz bağ: Tibia ve femuru bağlar. Femurun tibia üzerinde öne kaymasını engeller.

1. Nonkontakt travma: Ani duruş veya keskin dönüş
2. Kontakt travma
3. SemptomlarAğrı
4. Hızla şişme
5. “Pop” sesi

Kadınlarda;

Anatomik Farklılıklar;

1. Geniş pelvis
2. Kalçalar daha rotasyonda
3. Femur öne tilt
4. Kaslar daha zayıf

Rehabilitasyonun amacı:

1. Eklemleri korumak- cihaz, baston
2. İnflamasyonu azaltmak
3. Kas gücünü korumak
4. Hareket açıklığını korumak
5. Yapışıklıkları önlemek
6. Kas gücünü arttırmak
7. Normal yürüyüş paterni oluşturmak
8. Denge ve propriosepsiyon
9. Endurans
10. Eğitim

Diz rehabilitasyonu:

1. Faz 1: Akut faz
2. Faz 2: Ödem azaltma, fonksiyonel ROM oluşturma
3. Faz 3: Güçlendirme, fleksibilite
4. Faz 4: Spora dönüş

Ön çapraz bağ rehabilitasyonu:

• 1-2 hafta

1. 1. Ağrı ve şişliği azalt
   2. ROM’u arttır
   3. Cerrahi sonrası dizlik
   4. Hamstring statik kontraksiyon

• 2-6 hafta

1. 1. ROM’u arttır
   2. 3-4. Haftada dizliği çıkart
   3. Yürüme eğitimi
   4. Hasta bacakta denge
   5. Havuz egzersizleri

• 6-12 hafta

1. 1. Kas güçlendirme
   2. Propriosepsiyon
   3. Genel vücut güçlendirme

• 12 hafta-6 ay: Kademeli spora geçiş

Ayak bileği sprain:

1. Ligamanların gerilmesi, yırtılması
2. Genelde inversiyonda
3. Önce yırtılma sesi, sonra ayak bileği dış kısmında ağrı ve şişlik.

Sprain sınıflaması:

• Evre 1- Sınırlı şişlik ve hassasiyet, bazı fibriller yırtılmış, fonksiyonel kayıp yok,
• Evre 2- Çoğu fibril yırtılmış, klinikte instabilite (+), kuvvet kaybı, eklemde fonksiyon kaybı (+), kas- tendon bütünlüğünde kısmi bozulma,
• Evre 3- Bağ veya kas- tendon bütünlüğünde tam bozulma, eklemde belirgin fonksiyon kaybı, laksite.

İlk tedavi (RICE):

1. Rest
2. Ice
3. Compression
4. Elevation
5. İlk 24 saat,
   1. Sıcak duştan
   2. Alkol alımından
   3. Aspirin’den kaçının

Rehabilitasyon:

1. 24 saatten sonra- Baston
2. Ayak bileği brace’i
3. Egzersizler