RSD (REFLEKS SEMPATİK DİSTROFİ)
Kırık sonrasında oluşabilecek bir komplikasyondur.
Düşme veya kaza sonrası oluşan bir kırık, kimi zaman alçıya alınır, kimi zamanda eğer parçalı kırık ise önce vidalarla stabilize edilir ve sonra atele alınır. Kırık sonrası genelde uzun bir tedavi süreci başlar ve özellikle alçı çıkarıldıktan sonra hasta fizik-tedavi görmesi gerektiğini anladığında morali bozulabilir. Alçı sonrası çevre kaslar zayıfladığından, bunlar güçlendirilmeli ve eklem kısıtlılıkları açılmalıdır.
Bu normal programın yanı sıra bazen de yan etkiler ortaya çıkar ve bu olay tedavi programını daha uzun ve ciddi bir hale getirebilir. Özellikle dirsek, el bileği, omuz eklemi gibi çevre eklem kırıklarında dolaşımın bozulması, ağrı ve reflex irritasyonlar, reflex sempatik distrofi denilen bir tabloyu ortaya çıkarabilir.
RSD’de erken tanı çok önemlidir. Çünkü bu olayın çıkması tedavi programının değişmesine yol açar. Sendrom üç dönemde bulgularını gösterir. 1. dönem ağrı, ödem ve kas spazmı ile karakterizedir. Deri şiş, sıcak ve ağrılıdır ve sık sık terleme olur. 4-6 hafta sonra 2. dönem başlar. Bu dönemde ödem kaybolur. Deride incelme ve fibröz dokunun artmasıyla da kas ve bağlarda, eklemlerde hareket kısıtlanması başlar. Ağrı şiddetlidir. Yanma ve osteoporoz başlar.
Deri parlak, soluk ve siyanotik, tırnaklar atrofiktir. Tedavi edilerek iyileştirilemeyen hastalarda ilerleme devam eder, hastalığın üçüncü ve atrofi dönem belirtileri ortaya çıkar.
Kemikleri de içermek üzere tüm dokularda atrofi ilerler, deri incelir, soğuk ve mat bir görünüm alır. Eklemler tüm hareketlerini yitirirler ve ayrıca biçim bozuklukları ortaya çıkar. İlerlemiş olgularda başarılı tedavi çok güçtür ve bu nedenle de olabildiği kadar erken tedaviye başlaması gerekir.
Tedavide ağrıyı kesmek amacıyla ağrı kesicilerden faydalanılır. Kan dolaşımının çevrede damar genişlemesi yapabilecek kalsitonin tedavisine hemen başlanır. Dolaşımı aktivite etmek için diğer bir yöntem fizik-tedavi ajanlarını kullanmaktır. 37 dereceyi aşmayan girdap banyoları, aktif ve pasif egzersizlerin tedavide yeri çok büyüktür. Tedavi 2-3 ay süreyle devam eder.