Medikal Pilates

Pilates 20. yüzyılın başlarında Joseph Pilates tarafından geliştirilmiş zihin yoluyla kas kontrolünü sağlamayı amaçlayan fiziksel bir güçlendirme ve rehabilitasyon metotudur. Pilatesin yaratıcısı olan Joseph Pilates 1880 yılında Düsseldorfta hastalıklı bir çocuk olarak doğdu. Astım, Rikets ve Romatizma hastalığı olan J. Pilates çelimsiz vücudunu iyileştirmek ve geliştirmek için güçlendirme teknikleri geliştirmeye başladı.

Geliştirdiği tekniklerle çok güçlü bir vücuda sahip olan J. Pilates boksör olarak hayatını sürdürmeye başladı ve 1912'de İngiltere'ye taşınarak kendisi gibi boksör ve dedektiflere kendini koruma ve vücut kaslarını güçlendirme konusunda eğitmenlik yaptı. 1. Dünya Savaşında tutuklanarak askeri kampa alınan Pilates çalışmalarını kamp içinde de sürdürerek hastabakıcılık yaptı ve güçlendirme ile ilgili kendi geliştirdiği tekniklerini öğretmeye başladı. İngiltere'de o dönemde veba salgını oldu ve birçok kişi ölürken J. Pilatesin kampındaki kişilerin sağlıklı kalması ve etkilenmemesi J. Pilatesin ünlenmesine ve pilatesin hayat kurtarıcı teknik olarak tanımlanmasına neden oldu.

Pilates, tüm dünyada kabul gördüğü üzere fizyoterapi temelli bir rehabilitasyon yöntemidir. Kas ve iskelet sisteminde oluşabilecek problemleri engellemek için koruyucu olarak uygulanabileceği gibi kas ve iskelet sisteminde meydana gelen problemler (bel fıtığı, boyun fıtığı, boyun düzleşmesi, skolyoz, kifoz, lordosis vb.) sonrasında doktor ve fizyoterapistlerin tedavileri ardından tedaviyi destekleyici amaçlı egzersizlerin sürekli hale getirilmesi amacıyla uygulanabilmektedir.

Pilates egzersizleri çoğunlukla kasları kuvvetlendirmek için kullanılsa da ilk ortaya çıkışı tedavi amaçlıydı. Günümüzde ise vücut postürünü geliştirmek ve sağlıklı bir vücuda sahip olmak için kullanılmaktadır. Konsantrasyon gerektiren bir egzersiz çeşididir. Aynı zamanda pilates koordinasyon, kuvvet, denge, esneklik, kassal dayanıklılığı geliştirebilen nadir egzersizlerden bir tanesidir. Pilates metodu, egzersizin fonksiyonel bir türüdür, çünkü hareketlerin farklı düzlemlerdeki birçok kombinasyonu vardır.

Pilates daha derindeki, içteki yapıyı güçlendirmeye çalışırken birçok fitness programı egzersizlerin yüzeysel bir şekilde büyük oranda dış görünüşteki sonucuyla ilgilidir. Bu nedenle pilates egzersizleri bedene yapısal bir destek sağlamak için hatalı vücut duruşlarını düzenleyebilmek amacıyla tasarlanmıştır.

Bir fiziksel güçlendirme metodu olan Pilates’in 6 temel prensibi vardır:
1. Konsantrasyon: Pilates yaparken harekete yoğunlaşarak bedenin uyum içinde çalışmasını sağlamak gerekir.
2. Merkezleme: Pilates de merkez karın, bel ve kalça çevresi olarak kabul edilir. Merkezdeki kasların güçlü olması omurga ve gövde stabilizasyonu ve sağlığı için çok önemlidir.
3. Kontrol: Bedenin kontrollü şekilde çalıştırılması sakatlıkların önlenmesinde ve azaltılmasında çok önemlidir.
4. Akıcı Hareket: Egzersiz hareketleri acele etmeden, sakin ve hakkını vererek yapılmalıdır.
5. Kesinlik: Hareket net şekilde hakkını vererek yapılmalıdır. Hareket içinde koordinasyon çok önemlidir.
6. Nefes: Doğru nefes alıp-vermek kan dolaşımı ve vücut sağlığı için gereklidir.

Pilates de zihinsel ve fiziksel sağlığın bir arada dengede olması amaçlanır. Hareketleri yaparken zihinsel konsantrasyon, harekete odaklanma, beden farkındalığı, kontrol ve hareketin akıcılığı sağlanmalıdır. Pilates de vücut tıpkı bir ağaç gibi düşünülür. Ağaç gövdesi ve kökleri sağlamsa ayakta durabilir.

Bu nedenle pilateste özellikle karın, sırt ve kalça kaslarını eşit şekilde güçlendirip sağlam bir omurga hedeflenir. Ancak bu şekilde vücudun diğer kısımları desteklenerek sakatlanmalar azalır ve vücudun hareket özgürlüğü sağlanır.

Günümüzde asıl geçerli olan Medikal Pilates ise pilatesin kas-iskelet sistemi, lokomotor sistemi, kinezyoloji eğitimi almış fizyoterapist ve spor akademisyenleri tarafından bu konuda eğitim almış uzman doktor gözetiminde uygulanmasıdır. Medikal Pilates de her hasta ayrı ayrı yaşına, hastalıklarına, ağrılı-sağlıksız vücut bölgeleri ve tanılarına göre değerlendirilerek kişiye uygun özel egzersiz programları hazırlanır. Pilatesin kişiye uygun şekilde bilinçli yapılması, doğru egzersiz programının doğru sayı ve tekrarda hazırlanması ağrıların giderilmesi, zindeliğin arttırılması, güç ve esnekliğin sağlanmasında, spora bağlı sakatlıkların önlenmesinde çok önemlidir.

Yanlış yapılan uygulamalar kişinin ağrılarının artmasına ve sakatlanmalara, bel ve boyun fıtıklarına neden olabilir. Medikal Pilates doğru uygulandığında fiziksel ve zihinsel sağlığı düzelterek boyun, sırt, bel, eklem ağrıları, yaygın kas ağrılarını, yumuşak doku romatizma ağrılarını azaltarak, zindeliği ve konsantrasyonu arttırır, uyku düzenini sağlar. Klasik egzersiz programlarında çalıştırılan kaslar sürekli güçlenirken, çalıştırılmayan kaslar ise güçsüz kalır. Bu da kas dengesini bozarak kronik kas-iskelet ağrılarına ve sakatlanmalara yol açar. Medikal Pilates de ise kaslar bir bütün halinde sinerji içinde dengeli ve eşit şekilde çalıştırılarak kas dayanıklılığı, gücü ve elastikiyeti arttırılır. Kaslar güçlenirken hantallaşmaz, elastikiyet arttıkça boyları uzar ve dayanıklılık artar.

Günümüzde yoğun çalışma şartları nedeni ile yanlış duruş ve oturuş pozisyonlarında kalma, vücut mekaniğine ters bilinçsizce yapılan hareketler sonucunda oluşan kas zorlanmaları ve gerilmeleri insan hayatını ve günlük yaşamı olumsuz yönde etkileyen kronik kas ağrılarına ve kronik yorgunluğa neden olmaktadır.

Düzenli pilates yapmak doğru duruşu sağlar, zayıf kasları güçlendirir, omurgayı güçlendirerek yanlış yüklenmeleri önleyerek bel-boyun fıtığında korunmayı sağlar.

NEDEN PİLATES YAPILMALI?

Modern çağın sunduğu imkân ve kolaylıklar, her geçen gün hareket azlığına sebebiyet vermekte ve insanları sedanter yaşama itmektedir. Getirmiş olduğu riskleri ve rahatsızlıkları ortadan kaldırmak; kuvvet, koordinasyon, esneklik, bedensel ve ruhsal rahatlamayı sağlamak için birçok hekim tarafından pilates egzersizleri tavsiye edilmektedir. Pilates egzersizleri günlük yaşamın getirmiş olduğu stresten uzaklaşmak, sakatlanma risklerini minimize etmek, sakatlanma sonrası hızla iyileşmek için birçok hekim ve fizyoterapist tarafından rehabilitasyon sürecinin bir parçası olarak görülmektedir. Pilates yapanlar daha ilk eğitimlerinden itibaren doğru nefes alıp vermeyi öğrendiklerinden konsantrasyon ve kontrol artışıyla birlikte kuvvet ve özgüven kazanımları yüksek düzeyde olur. Sağlıklı olabilmek, esnek, güçlü ve kontrollü bir vücuda, fit bir görünüme sahip olmak, kilo vermeye yardımcı destek program, zihinsel ve fiziksel açıdan sağlıklı bir yaşam, hamilelerde rahat bir doğum, doğum sonrası çabuk toparlanmak için pilates yapılmalıdır.

Yapılan çalışmalarda, pilatesin faydalarını sıralamıştır:

• Daha uzun, ince, dengeli bir vücut oluşturur.
• Eklemlerin tam hareket açısında çalışmasını sağlar ve esnekliği geliştirir.
• Dayanıklılık ve kuvveti korur, arttırır.
• Hareket sırasında tam nefes almayı öğrettiği için merkezî stabilizasyonu geliştirir.
• Pilates egzersizlerinden sonra iyi uyudukları ve dinlendikleri ifade edilir.
• Sağ ve sol bölgeler dengeli çalıştığı için dengeyi geliştirir.