İnflamatuar Hastalıklarda Rehabilitasyon
[nz_single_image img_size=”full” alignment=”center” image=”3822″]Hastalıklar
- Osteoartrit
- Romatoid Artrit
- Seronegatif Spondilartritler
Romatoid Artrit (RA)
Sıklık
- RA prevalansı %1, insidansı %0,3
- Görülme sıklığı yaşla artar, K/E: 2-3/1,
- Etyolojide genetik, cinsiyet ve seks hormonları, infeksiyonlar, ısı şok proteinleri, beslenme, meslek suçlanmış.
RA’da Eklem Hasarında Sitokinler
Romatoid Artritin Seyri
RA’de tutulum
- Özellikle orta- küçük eklemler tutulur,
- Ortaya çıkan ağrı ve deformitelere bağlı olarak kas ve tendon aktif çalışımı bozulur, atrofiler ortaya çıkar.
- El fonksiyonlarının kaybı en önemli fonksiyon kaybıdır.
- Kalça tutulumu ile oturup kalkmada, diz tutulumu ile merdiven ve yürümede zorluk oluşur.
RA
- Genelde ilk tutulum, elde PIF’lerin tutulumu ve el bileğinde tutulum şeklindedir. Özellikle sabah ortaya çıkan tutukluk tipik bulgudur.
- Kaba kavrama bozulur, el deformitesi ilerledikçe ince kavrama da etkilenir.
Tutulan eklemler
- El, el bileği- Butonniere deformitesi, kuğu boynu deformitesi, fleksör tenosinovit, karpal tünel sendromu, deve hörgücü,
- Dirsek: Ekstansiyon kısıtlılığı, ulnar tuzak nöropatisi, olekranon bursit
- Omuz: ACE tutulumu, rotator kaf zayıflaması ile humerus sublüksasyonu
Tutulan eklemler
- Kalça: Asetabuler protrüzyon, avasküler nekroz, bursit,
- Diz: Kuadriseps atrofisi, fleksiyon kontraktürü,
- Ayak- ayak bileği: tetik veya çekiç parmak, subtalar eklem tutulumu, tarsal tünel sendromu
Tedavi
- Semptomatik medikal tedavi: Analjezik, antiinflamatuar,
- Baz medikal tedavi: Etyolojiye yönelik
- Koruma önlemleri:
- Fizik tedavi:
- Rehabilitasyon:
Koruma önlemleri
- -Evet!
– Spesifik işler için mümkün olan en büyük ve en güçlü ekleminizi kullanınız
– Cisimleri vücudunuza yakın taşıyınız
– Cisimlerin ağırlığını değişik eklemlerinize dağıtınız
– Cisimleri iki elinizle tutarak taşıyınız
– Çalışma alanlarınızı, en çok kullandığınız cisimleri en kolay ulaşacağınız yere koyarak planlayınız
Uygun cihaz ve yardımcıları kullanınız
- Sakının-
– Uzun süre sabit pozisyonda durmaktan,
– Elleri ve parmakları fleksiyon ve ulnar deviasyon pozisyonunda zorlamaktan,
– Eli ve bileği laterale deviye edecek kuvvetlerden,
– Parmakların volar yüzüne basınç uygulamaktan,
– Aşırı sıkmayı gerektiren aktivitelerden,
Baş parmak ucuna sabit kuvvet uygulayacak pozisyonlardan
Fizik tedavi
- Akut dönemde; fonksiyonel pozisyonda istirahat, soğuk uygulama, izometrik egzersizler
- Kronik dönemde: Sıcak uygulama, germeler, güçlendirme egzersizleri
- Akut eklemde günde iki kez 10 tekrarla ROM egzersizleri, kronik dönemde daha sık tekrar,
- Güçlendirme, haftada üç kez 6 saniye tutup 10 saniye gevşetilen 6 tekrarla egzersiz,
- Yorgunluk sınırında ağırlıkla çalışma.
Rehabilitasyon
- Amaç: Kişinin ihtiyaç ve sorunlarına mümkün olduğunca en üst düzeyde cevap vermek,
- RA’de yaşam kalitesini bozan ve rehabilite edilmesi gereken sorunlarÞ…
Sorunlar
- Hastalık ile ilgili;
- Mobilite ve GYA’de azalma,
- Ağrı ve yorgunluk,
- Eklem uyumsuzluğu
- Medikal tedavi ile ilgili
- Atrofi, osteoporoz, myopati…
Rehabilitasyon
- Yeni atakları engelle,
- Düzenli egzersizler ile eklem ve kasları koru,
- GYA destekleri, eklem destekleri kullan,
- Fonksiyonları maksimal düzeyde tutmayı hedefle.
Ankilozan Spondilit
Varmı???
- Asimetrik ve özellikle alt ekstremiteyi tutan inflamatuar artrit
ve/veya
- Sabah tutukluğu ile ortaya çıkan, hareketle azalan, 3 aydan uzun süren bel ağrısı
Inflamatuar Artrit
Inflamatuar bel ağrısı
- 40 yaşından önce sinsi başlangıç,
- En az 3 aydır mevcut,
- İstirahatle artan,
Entezopati
Radyoloji
Hastalığın seyri
- Belirgin ve tanımlanmış bir gidiş modeli yoktur
- Hastalık ilk on yılda belirginleşir ve başlangıçta spinal tutulumun ağırlığı önemlidir.
- Hastalık şiddeti:
- Başlangıçta kalça tutulumu
- ESR >30 ve NSAİD cevapsızlığı
- Lomber limitasyon hızı ve sosis parmak
- Oligoartrit ve 16 yaşın altı başlangıç
Eğitim
- Sigarayı kesmek
- Yıllık influenza aşısı
- Travmalardan sakınmak
- Gerekirse iş/işyeri modifikasyonu
1 2 3 4
5 6 7 8
9 10 11 12 13