Osteoartrit, eklemlerde ve çevresinde dejeneratif ve enflamatuar patolojik değişikliklerle karakterize, multifaktöriyel etyolojili bir hastalıktır.
Her kesimden insanı etkileyen, acı veren, iş gücü kaybına, özürlülüğe yol açan, osteoartrit, yıllar boyu doğal yaşlanma, yıpranma hastalığı olarak kabul edilmiştir. Doğrudan ölümcül hastalıklara yol açmaması, daha ziyade emekli kesimi ilgilendirmesi gibi muhtemel nedenlerle, kanımızca olması gerekenin çok altında ilgi çekmiş bir hastalıktır. Bu kaderci görüş son birkaç yıldır terk edilmeye başlamıştır.
İnsan ömrünün uzaması, hasta ve hasta sahiplerinin, osteoartrite uygulanan cerrahi girişimlerin sayısının, etkinliğinin ve maliyetinin artması ile sigorta kuruluşlarının ve devletlerin ekonomik gidişi ile ilgili düşünceler, ilaç fabrikaları ile araştırma laboratuvarlarının dikkatini çekmiş ve hastalık üzerinde tekrar eğilmeye yönlendirmiştir. Gelişen teknoloji ve bilgi birikimi ekonomik ve toplumsal desteği arkasına alınca osteoartrit ile ilgili çalışmalar büyük hız kazanmıştır.
Osteoartritde yaygın patalojik değişiklikler, eklem bağ dokularında, özellikle eklem, subkondral kemik, eklem sıvısı ve kapsülde saptanır. Başlıca pataloji, eklem kıkırdağındaki ilerleyici kayıptır, buna eklem sıvısında hyolunirik asidin depolimerize olması, subkondral skleroz, eklem kenarlarında osteoartrit oluşumu ve değişik oranlarda sinovit eşlik eder.
20’li yaşlardan itibaren başlayıp ölene kadar devam eden bir hastalıktır. Aslında kireçlenme (osteoartroz) hastalıktan ziyade fizyolojik bir durum olarak da kabul edebiliriz. Yaş ilerledikçe, nasıl saçlarımızda beyazlar, cildimizde çizgiler ortaya çıkarsa, eklemlerde de bozulmalar, değişiklikler oluşur. Kireçlenme, kadın erkek hepimizde ortaya çıkabilen bir durumdur.
20’li yaşlardan itibaren eklemlerde; kullanmaya bağlı olarak kireçlenme başlıyor; ve bu zamanla ilerleyerek 40’lı yaşlarda belirtilerini gösteriyor. Şikayetler, kadınlarda, erkeklere oranla daha sık görülüp bunun sebebinin erkeklerin kas ve bağ dokusunun daha güçlü olmasından kaynaklandığı düşünülüyor.
RİSK FAKTÖRLERİ:
Kabaca 3 gruba ayrılabilir.
1-Genetik faktörler
2-Hormonal faktörler
Endokrin hastalıklar (diabet,akromegali v.s.) ve metabolik hastalıklar (gut,v.s.) ciddi risk faktörleridir.
3-Travmatik faktörler
Meslek nedeniyle sıkça yapılan ağır kaldırma, yük taşıma, şişmanlık, meslek nedeniyle çok kullanılan eklemlerin osteartriti gibi.
Kireçlenmede değişiklikler nerede görülüyor?
Osteoartritte yaygın patolojik değişiklikler, eklem bağ dokusunda, özellikle de eklem, subkondral kemik, eklem sıvısı ve kapsülde saptanır. Başlıca olay eklem kıkırdağındaki ilerleyici kayıptır ve buna, eklem sıvısındaki hyolünirik asidin muhteviyatının bozulması, eklem çevresindeki kemiklerin yapılarının bozulması küçük yeni kemik çıkıntılarının oluşumu eşlik eder.
Kireçlenmenin Belirtileri:
1-Ağrı: Hastanın hekime başvurmasını sağlayan başlıca şikayettir. Sızı şeklinde de ifade edilen ağrı küntdür, iyi lokalize edilemez. Başlangıçta hafif olan, ağrı, zamanla artarak, ufak bir harekette ve hatta dinlenme esnasında bile duyulmaya başlar. Tutulan ekleme göre bazı aktivite ve hareketlerle ağrı daha da artar. Örneğin, elin osteoartrozunda, elle bir şey sıkmak veya kavanoz kapağı açmak ağrılıdır.
2-Tutukluk: Genellikle hastalar, sabah kalktıklarında veya gün içinde, hareketsiz kaldıkları zamanlardan sonra duydukları tutukluktan yakınırlar. Tutukluk da, ağrıda olduğu gibi hava değişiklikleri ile bağlantılıdır.
3-Krepitasyon: Kıkırdak kaybı ve eklem yüzünün düzensizliği sonucu, eklemlerde görülen takır tukur seslerdir. En sık dizde, daha az kalçada duyulur.