Gebelik ve Ağrı
KONU: GEBELİK VE AĞRI
Fizyolojik bir olay olarak kabul edilen gebelik esnasında ve sonrasında kas ve iskelet sisteminde bir takım değişiklikler görülür ve bu değişiklikler zaman zaman şiddetli ağrılara yol açabilir.
BEL BÖLGESİ ;
Büyüyen uterus gebenin ağırlık merkezinde kaymaya yol açarak bel çukurluğunun artışına sebeb olur . Bel çukurluğundaki artış, önceden var olan kanal darlığı , bel fıtığı gibi sorunların artmasına yol açar. Gebe kadınların %50 sinin bel ağrısından yakındıkları bildirilmiştir. Bel çukurluğundaki artış, kas ve bağlar üzerinde mekanik bir baskı yaratarak , bu bölgeye kalcaya ve kasıklara kadar yayılan ağrı artışında yol açabilir. Ağırlık karnın alt ve ön kısmında artınca, gebe kadın düşmekten korunmak için vücudunun üst kısmını geriye doğru kaydırır ve buda sırt duruşunu bozarak kamburumsu bir görüntü yaratır.
GÖĞÜS SIRT ;
Göğüslerin büyümesi dik durmayı zorlaştırabilir ve sırt kasları zayıf ise kambur duruşa yol açabilir. Göğüsün enlemesine çapının artması diyafragmayı yükseltir, kaburga yükselir ve damar-sinir paketinin gerilmesi ile omuzdan kollara yayılan ağrı- uyuşma, karıncalanma bulguları ortaya çıkar.
KİLO ARTIMI ;
Hormonal ve duruş değişikliklerinden etkilenmiş olan bel omurları , bacaklar ve kalça eklemi, kilo artışı sonucu yüklenme ve zorlanmalara maruz kalırlar; ve ağrılar oluşabilir.
Dizlerde, diz kapağına binen yükün artışı diz çevresi ağrılarına yol açabilir. Gebelik öncesi boyun veya bel fıtığı olan kadınlarda uyuşma ve karıncalanma , belden bacaklara yayılan ağrılar artabilir. Aşırı kilo artımı fıtıkların büyümesine ve kas güçsüzlüklerin oluşumuna yol açabilir. Omurgada skolyoz ( ağırlık ) tanısı konulan hastalarda, eğrilik derecesinin artışı hareketlerde kısıtlılık yaratabilir.
SIVI BİRİKİMİ ;
Gebeliğin 6-7 inci ayından itibaren çoğu kadınlarda bacak, ayak bilekleri ve ayakta ödem sıklıkla ortaya çıkar ve bu durum ağrı kramp ve selülit oluşumuna yol açar. Ödem dolayısıyla median sinir el bileği çevresindeki tünelden geçerken sıkışır ve korpal tünel sendromu ortaya çıkabilir. Elin baş işaret ve orta parmağında ağrı, uyuşma, karıncalanma ve kas güçsüzlüğü görülebilir. Ayaklarda da aynı şekilde posterior tıbial sinir basısı ile benzer bulgular oluşur.
BAĞ DOKUSU DEĞİŞİKLİKLERİ
Gebelikte ostrojen , progesteron, endojen kartizoller, relaksin hormonlarındaki değişikliklere bağlı olarak bağ dokusu değişiklikleri görülür. Eklem laksitesinin artışı gebelik sonrası yaklaşık 6 ay sonra normale döner.
GEBELİKTE SIK GÖRÜLEN KAS İSKELET SİSTEMİ İLE İLGİLİ AĞRILARIN TEDAVİSİ
Bel- Boyun Ağrısı;
Akut bel ağrısında 4-5 gün yatak iskeleti verilir. Spazm ve ağrı için hafif ısıtma ve masaj uygulanabilir. Uygun postüral düzenlemeler yapılmalı yüzükoyun yatılmamalı , gerekli destek şekilleri verilmelidir. Gebelik döneminde ağrı kesici ilaçların kullanılması uygun değildir.
Dolayısıyla ağrı şikayeti olan gebelerin sorunu fizik tedavi ile çözümlenmelidir. Gebeliğin tüm dönemleirnde fizik tedaviyi güvenle uygulayabiliriz. Boyun fıtığı veya ağrısı olan gebelerde ağrının yanı sıra kollarda ve parmaklarda uyuşma, el parmak kaslarında zayıflama görülebilir gebe bazen kapıyı dahi açamayacak hale gelebilir. Böyle bir durumda gebeye bilgi vermek ve bu durumun geçici olduğunu anlatmak gerekir. Bel – boyun fıtığı ve ağrılarda yatak istirahati yanı sıra B vitamini uygulamaları, infraruj, masaj, TENS uygulamaları yapılabilir. Fizyoterapistin yardımıyla mobilizasyon teknikleri egzersiz ve yüzme önerilir.
Orajik Çıkış Sendromu;
Gebelikte omuz ağrıları, omuz damar- sinir paketinin sıkışmasına bağlı olarak sık görülür. Omuz çevresindeki kas spazmını açıcı masaj, TENS uygulamaları yanı sıra omuz ve boyun çevresi kaslarını güçlendirici egzersizler uygulanır, ev egzersizleri planlanır.
Kramplar ;
Bir çok kadın gebelik sırasında özellikle baldır kaslarındaki kramptan yakınır.Bunların kalsiyum eksikliği, ödem, dolaşım bozukluğu, sinir kökü basısı ve aktivitelerin azalmasıyla ilgili olacağı düşünülmektedir. Ayak ve bacak egzersizleri, yürüyüş,ılık banyolar kramp tedavisinde uygulanır.
Diz Ağrıları ;
Kondromalasi patella veya menisküs, bağ lezyonları gibi sebebler dolayısıyla artan kilo artışının ve ödemin etkisiyle ortaya çıkan ağrılarda diz eklemi üzerindeki kasın güçlendirilmesi ve eklem içi reaksiyonun giderilmesi yoluyla uygulanacak bir fizik- tedavi programıyla şikayetler giderilir.
Sinir Sıkışması Sendromları;
El bileğinde median sinir basısı en sık görülenlenden birisidir. Eller elevasyonda olarak istirahat , el – el bileği egzersizleri, su içinde ultrason ve buz uygulamaları yapılır.
Bunların dışında boyun-sırt ve belde yumuşak doku zorlanmaları sıkça görülür. Bu sebeple oluşan kas spazmlarında 1-2 gün istirahat ve ılık banyo , masaj uygulamaları ile şikayetler giderilir.
Saygılarımla,